Je baby huilt veel, is ontroostbaar en slaapt slecht. Dit maken alle ouders, in meer of mindere mate, mee. Vooral in de eerste maanden huilen veel baby’s. Maar het huilen neemt geleidelijk af en het natuurlijke slaappatroon van baby beter. Maar wat als het huilen van je baby uiteindelijk niet afneemt? Of dat je baby zo veel huilt, dat hij of zij amper slaapt? En dat jij je er machteloos van voelt? In dit artikel bespreken we (mogelijke) trauma bij baby’s. Trauma kan mogelijke oorzaak zijn van het vele huilen en slecht slapen van je baby of kind.
Trauma wordt erg miskend bij baby’s. Het is belangrijk om dit onderwerp bespreekbaar te maken. Want vroegtijdig herkennen, erkennen en behandelen bij baby’s en kinderen is belangrijk. We hebben daarom besloten om dit thema via deze blog meer onder de aandacht te brengen.
Baby huilt ontroostbaar; wat is de oorzaak?
Wanneer je baby ontroostbaar huilt, probeer je altijd diverse oorzaken uit te sluiten. Zijn er fysieke ongemakken (poepluier, te warm, te koud, doorkomende tandjes, etc.)? Kan het een medische oorzaak hebben (bijvoorbeeld oorontsteking, slaapapneu, allergieën etc.). Als eerste denk je daar vast aan als oorzaak van het ontroostbaar huilen. Maar wat wanneer bovenstaande niet aan de orde zijn? En je baby onrustig en ontroostbaar blijft huilen? Dan is het goed om te onderzoeken of er iets anders aan de hand kan zijn. In dit artikel staan we stil bij een mogelijk trauma bij je baby of kind.
lees ook: waarom huilen baby’s in hun slaap?
Baby huilt in slaap & is ontroostbaar bij bedtijd
Als slaapcoach werk ik met baby’s en kinderen die slecht slapen, overmatig en ontroostbaar huilen bij bedtijd en of huilen in slaap. Ik onderzoek altijd wat de mogelijke oorzaak van het huilen en slecht slapen kan zijn. Als ik twijfel of er een mogelijk trauma bij het kindje (en/ of ouders) speelt, neem ik altijd contact op met Infant Mental Health-specialist Lisa de Bruin. Zij is o.a. gespecialiseerd in behandeling van trauma bij baby’s en kinderen.
Ons doel
Met dit artikel willen we de mogelijke impact van trauma op het van je baby of kind bespreken. Maar we brengen ook de impact van trauma op andere zaken onder de aandacht.
We bespreken het volgende:
- Wat is een trauma?
- Wanneer kan een trauma bij je baby/kind ontstaan?
- Waarom huilen baby’s veel ontroostbaar en in hun slaap?
- Wat zijn de mogelijke symptomen van trauma?
- Waarom is het belangrijk om trauma bij baby’s en kinderen te behandelen?
- Hoe wordt een trauma bij baby’s en kinderen behandeld?
- Wanneer moet je hulp zoeken?
- Waar kun je terecht als je vermoed dat je baby trauma heeft?
Wat is een trauma?
Een trauma is een nare of indrukwekkende gebeurtenis die het brein onder hoge mate van stress opslaat met alle negatieve lading van dat moment. Dat kan ontstaan wanneer een gebeurtenis heftig en/of te verwarrend is en de emoties te groot zijn om in één keer te verwerken. Veel mensen denken ten onrechte dat baby’s traumatische gebeurtenissen niet opslaan of herinneren.
Wanneer kan trauma bij baby ontstaan?
In feite kan alles wat oudere kinderen en volwassenen in een gezin treft, ook een baby treffen. Traumatische gebeurtenissen kunnen incidenten zijn zoals auto-ongelukken, plotselinge ziekte of overlijden van iemand in het gezin, misbruik of geweld. In de praktijk zien we bij baby’s en jonge kinderen vaak andere vormen van trauma. Denk aan ingrijpende gebeurtenissen die veel impact kunnen hebben op het leven van het kind, de ouder en daarmee de ouder-kindrelatie.
Veelvoorkomende situaties waarin een traumatische ervaring kan ontstaan
- het doormaken van overmatig veel stress tijdens de zwangerschap
- een lange, zware bevalling met mogelijk complicaties en of ingrepen
- kort na de geboorte veel stress door medische handelingen bij moeder of baby
- prematuur geboren kindjes
- postnatale (oftewel postpartum) depressie bij moeder of vader
- koemelkallergie of verborgen reflux
- opname in ziekenhuis voor onderzoek of operatie
- afwezigheid of ziekte van een ouder
- huiselijk geweld, verwaarlozing en kindermishandeling
- persoonlijke problematiek bij de ouder waardoor de ouder moeite heeft zichzelf te reguleren
Dit zijn momenten die enorme impact op je baby, kind kunnen hebben. Hierdoor kan een mogelijk trauma ontstaan. En dit kan ook impact hebben op hechting met je kind.
Baby huilt veel in slaap, wat nu?
We spreken veel ouders die slaapproblemen ervaren met hun baby of kind. Dat gaat vaak gepaard met ontroostbaar en veel huilen, huilen bij bedtijd en /of huilen in slaap. Om de reden van het huilen te achterhalen is het goed om medische factoren met je huisarts uit te sluiten en om jullie slaaphygiëne onder de loep te nemen. Is er een voorspelbaar slaapritueel, volg je het natuurlijke slaapritme van je baby of een slaapschema?
Als slaapcoach onderzoeken wij altijd of er een intense gebeurtenis is gebeurd in de eerste periode van je baby. Wanneer er mogelijk sprake is van een traumatische ervaring is het goed om dit serieus te nemen. Hieronder lees je meer over de mogelijke symptomen. Besef dat als je in onderstaand lijstje iets herkent dat dit niet gelijk hoeft te betekenen dat je baby trauma heeft.
Baby huilt ontroostbaar; wanneer kun je aan trauma denken?
Veelvoorkomende symptomen van mogelijke trauma kunnen zijn:
- je baby huilt veel
- je baby huilt ontroostbaar
- je baby huilt of schreeuwt in slaap;
- je baby wordt overstuur wakker en valt overstuur in slaap vallen
- verlatingsangst die niet past bij de ontwikkelingsfase van je kindje
- ongewoon hoge niveaus van angst wanneer je baby gescheiden wordt van ouder/ verzorger (ook bij bedtijd)
- een soort ‘bevroren waakzaamheid’ – het kind kan een ‘geschokte’ blik hebben
- je kindje schrikt van harde geluiden
- moeite hebben met prikkels, snel overprikkeld zijn
- verlies van ‘speels zijn’
- weinig eetlust en of moeite met eten (flesweigeren kan ook trauma zijn)
- vermijden van oogcontact
- veel spanning in het lichaam merkbaar door bijvoorbeeld overstrekken
- meer onrustig en veel moeilijker te kalmeren zijn
- regressie in hun fysieke ontwikkelingsmijlpalen en vaardigheden zoals zitten, kruipen of lopen en onhandiger overkomen.
Wanneer moet je hulp zoeken?
BELANGRIJK: Misschien herken je een aantal van de symptomen, maar dat wil NIET zeggen dat je baby per definitie een trauma heeft (en die ook behandeld moet worden).
Deze symptomen kunnen altijd bij een ontwikkelingsmijlpaal, slaapregressies of tijdens ziekte aanwezig zijn. Maar wanneer je steeds weer twijfelt of het gedrag van je kindje wel normaal is, is het raadzaam er iets mee te doen. Je kunt dan contact opnemen met je huisarts, een Infant Mental Health-specialist, een andere kinderpsycholoog of orthopedagoog die gespecialiseerd is in het behandelen van trauma bij baby, dreumes en peuter.
Waarom is het belangrijk om trauma te behandelen bij baby?
Het doormaken van een trauma in de eerste kwetsbare ontwikkelingsjaren (de eerste 1000 dagen) kan belangrijke aspecten in de ontwikkeling van jonge kinderen ernstig verstoren. Het kan zelfs een verandering in de ouder-kindrelatie als gevolg hebben. Hierdoor gaan jij en je kindje anders op elkaar reageren en dit kan (probleem) gedrag veroorzaken of versterken. Dit klinkt complex en misschien zelfs onwaarschijnlijk.
Maar machteloosheid in ouderschap is stressvol. Zeker in combinatie met slaapgebrek en wanneer je baby niet wil slapen. Het kan maken dat je als ouder minder kunt hebben of juist overbeschermend reageert op je kindje. Door de juiste behandeling aan te gaan kan het reactieve gedrag van je baby of peuter doen afnemen en de ouder-kind gehechtheidsrelatie weer herstellen. Dit kan resulteren in minder huilen en / of beter slapen bij je baby/ kind.
Hoe behandel je trauma bij een baby, dreumes of peuter?
Traumabehandeling bij jonge kinderen vindt bij voorkeur plaats door een therapeut met een door de Nederlandse Vereniging van EMDR erkende opleiding en specialisatie in het behandelen van trauma in de ouder-kindrelatie.
Hoe ga je om met baby die ontroostbaar huilt?
Misschien heeft je baby geen trauma maar huilt hij of zij ontroostbaar. Er zijn een aantal dingen die ouders en verzorgers kunnen doen om hun baby te helpen bij ontroostbaar huilen:
- Sluit met je huisarts of arts van consultatiebureau de medische oorzaken uit.
- Je merkt misschien dat de spanning oploopt omdat je kindje weer ontroostbaar huilt; benoem dan; “mama/papa denkt dat je huilt omdat je het zo naar vond om dat slangetje in je neusje te krijgen” of “dat was niet fijn hè, dat je zo graag bij ons wilde zijn maar dat het niet kon omdat je zo ziek was” of “ik voel me ook zo verdrietig wanneer je huilt, huil maar, ik ben bij je”
- Pak je kindje op, draag het in de draagzak bij je.
- Wees beschikbaar maar respecteer ook dat wat jij nodig hebt als ouder.
- Slaap je samen je je baby? Lees hier meer over veilig slapen met je baby
- Een huilende, onrustige baby kan gevoelens van machteloosheid, falen of schuldgevoel gemakkelijk oproepen. Zoek steun in je omgeving en zorg voor momenten voor jezelf, hoe klein ook.
- Zorg voor voorspelbaarheid door routines en voorspelbaar ritme overdag, slaapritueel bij het slapen etc. Je kindje haalt hier veiligheid uit.
- Twijfel je over het huilen en/of slaapgedrag van je baby? Lukt het niet om je huilende baby te troosten? Zoek dan gespecialiseerde hulp (zie hieronder).
- Huilt je baby ontroostbaar en slaapt hij of zij slecht? Start nog geen slaaptraining. Hier lees waarom je beter kunt wachten.
- Lees meer over de verschillende methoden van slaaptraining en waarom een responsieve aanpak belangrijk is als het gaat om slaapproblemen van je baby of kind.
- Lees ook dit uitgebreid artikel: Hoe ontroostbare baby troosten
Waar kun je hulp krijgen?
Dit artikel is geschreven met als doel jou als ouder te informeren over wat trauma is, hoe je dit herkent bij een baby of kind en waar je terecht kunt voor hulp. Het is belangrijk om bij vermoedens van trauma contact op te nemen met je huisarts, kinderarts of consultatiebureau. Of ga opzoek naar een behandelaar die gespecialiseerd is in het behandelen van trauma bij jonge kinderen. Je kunt deze via www.imhnederland.nl / www.adimh.nl vinden. Dit om een juiste diagnose te kunnen stellen. Dit kun jij niet zelf doen, dat kan alleen een specialist.
Slaapt je baby of kind slecht?
Download hieronder gratis gidsen met liefdevolle stappen naar meer slaap voor je baby of kind.
Hierbij wil ik Lisa de Bruin hartelijk bedanken voor het meeschrijven van dit artikel. Lisa werkt samen in ons team. Zij is orthopedagoog en Infant Mental Health Specialist en is onze deskundige op het gebied van (geboorte)trauma. Volg Lisa op Instagram. En kijk ook op haar website voor meer info over traumabehandeling.