Dagelijks spreek ik ouders met slaapgebrek. Ouders die de behoeften van hun kind centraal stellen, maar het lastig vinden om ook hun eigen behoeften aan te voelen. Ouders vragen mij om hulp omdat ze zien en voelen dat slaapgebrek inmiddels zijn tol eist. En dat hun grenzen al lang bereikt zijn. Maar wat zou er gebeuren als we de behoeften van onze kinderen én die van onszelf beter in balans kunnen brengen?
Zoektocht naar balans tussen (slaap-)behoeften moeder & kind
Ouderschap is een enorme zoektocht. Zeker als het gaat om balans vinden tussen je eigen behoeften en behoeften van je kind. Want we willen uiteraard allemaal dat onze kinderen niets tekort komen, een veilige hechtingsrelatie ondersteunen en dat zij de gelukkigste kinderen van de wereld kunnen worden. Liefde van een moeder en vader gaat ver. Het kan zijn dat we vanuit die liefde ook voorbij kunnen gaan aan onze eigen behoeften en voorbij onze eigen grenzen. Ook ik heb dit moeten leren toen ik moeder werd.
Onlangs vroeg ik op Insagram media welk thema moeders het meest bezighoudt, de meeste ouders vinkten aan:
Hoe houd je balans tussen het goed afstemmen van de signalen van je kindje en de signalen van jezelf?
Deze vraag wil ik beantwoorden. Dit doe ik niet alleen, ik heb Anouk de Bruijn (GZ-psycholoog en IMH specialist) gevraagd om jou te helpen met concrete tips.
Want we zijn ervan overtuigd dat wanneer je goed in staat bent om goed contact te maken met jezelf, pas dan lukt het je ook beter om verbinding te maken met de behoeften en gevoelens van je baby/ kindje. Daardoor ontstaat er een veilige liefdevolle band waardoor ook de nachten uiteindelijk minder frustrerend en langer zullen worden.
Tips ouders voor het vinden van balans
Anouk ziet in haar praktijk heel vaak ouders van jonge kinderen die zich heel erg bewust zijn om goed te letten op alle signalen die hun kindje geeft. Ze proberen heel sensitief op hun kindje af te stemmen en te kijken wat hun kindje nodig heeft. Ze weten dat het belangrijk is voor de hechtingsrelatie en eigenlijk per definitie cijferen ze zichzelf compleet weg. Alle energie is gericht op wat heeft mijn kindje nodig en tegelijkertijd raken ze het contact kwijt met hun eigen lijf en behoeften. Zo ziet Anouk dat moeders niet eens meer voelen dat ze zelf honger en/of dorst hebben, dat ze naar de wc moeten. Hoe kun je ook naar je eigen behoeften luisteren?
Anouk geeft tips die zij zelf toepast als moeder en die ze adviseert aan moeders/ouders in haar praktijk. (lees onderaan de blog meer over Anouk).
Tip 1 Geef jezelf liefdevolle aandacht
Wat heb jij nodig?
Het begint met liefdevolle aandacht geven aan jezelf. En daarvoor kun je letterlijk een ademruimte inlassen. Dit is niet moeilijk en kost weinig tijd, maar het kan je (bewezen) helpen om dichterbij jezelf te komen en te voelen wat jij nodig hebt.
3 minuten ademruimte
De ‘3 minuten ademruimte’ is een oefening die voortkomt uit de mindfulness. Het is een korte oefening van 3 minuten waarbij je letterlijk de automatische piloot en de waan van de dag uitzet en daarmee kun je ‘inchecken’ bij jezelf. Het gaat als volgt:
1e minuut
Allereerst richt je je aandacht op welke gedachten door je hoofd heen gaan op dat moment. Je doet verder niets met die gedachten, je merkt ze alleen op: wat zit er in mijn hoofd? En vervolgens voel je aan; hoe voel ik me nu? Welke emotie/stemming komt er nu in je op? Dat kan bijvoorbeeld vermoeidheid zijn, boosheid, verdriet, vreugde, alles mag er zijn. Daarna merk je op hoe je lijf aanvoelt, voel je ergens spanning?
2e minuut
Vervolgens richt je je aandacht op je ademhaling. Ga je contact maken met jouw ademhaling. Je observeert hoe je adem gaat, is dat langzaam, snel? Waar voel ik die?
Je gaat met je aandacht iedere in en uitademing volgen. Op die manier kom je in je lijf.
3e minuut
Daarna laat je de aandacht van je ademhaling los en geef je aandacht aan je lijf als geheel. Dit is een korte oefening waarbij je zelf in kunt checken en het haalt je echt uit de waan van de dag.
Na die oefening ontstaat er een ruimere bewustzijn waardoor je een bewustere keuze kunt maken. Ik weet nu hoe ik me voel en wat heb ik nu nodig? Ga ik door of maak ik een andere keuze? Misschien heb je dorst? Of ben je moe? Wat kun je dan op dat moment doen om jezelf op te laden?
Tip 2: Voel je grenzen (& ga er niet overheen)
Als je wat vaker bewust bij jezelf incheckt en tijd en ruimte neemt, kun je ook sneller en beter opmerken wanneer je grens is bereikt. Iedereen heeft eigen signalen daarvoor. Het is goed om bewust(er) te worden wat die signalen dan voor jou zijn. Het zijn dus stress-signalen, zoals misschien hoofdpijn. Je lijf doet misschien zeer, je voelt je moe, misschien merk je dat je sneller geïrriteerd raakt? Het zijn signalen die kunnen aangeven dat je overbelast bent en dat dus je grens is bereikt. Als je vaker aandacht aan jezelf overdag geeft (al is het dus maar die 3 minuten) dan zul je merken dat je beter en sneller in staat bent om niet voorbij die grens te gaan. En dan kun je op dat moment uitchecken.
Je mag je grenzen aangeven naar je omgeving- zoals je partner- maar ook zeker aan je kind. Want misschien herken je ook van die dagen waarbij je kind continu een beroep op je doet. Hij of zij wil misschien graag naar buiten terwijl jij er echt gewoon te moe voor bent. Dit mag je letterlijk aan je kind aangeven. Leg uit dat je je nu te moe voelt om mee naar buiten te gaan , maar dat je bijvoorbeeld wel samen een spelletje binnen wilt gaan doen.
Tip 3 Ga bewegen/ wandelen
Het is misschien erg voor de hand liggend, maar wandelen (het liefst) in de natuur is helend. Elke dag een half uur wandelen doet echt wonderen. Het maakt serotonine vrij (gelukshormoon) en het is net zo effectief tegen een sombere stemming dan antidepressiva. Dus liever niet in een drukke stad met veel prikkels. Uiteraard kun je wandelen met je kind maar het is ook belangrijk dat je zelf gaat wandelen. Even een half uurtje gaat naar buiten . Het is zoiets simpels maar ontzettend effectief.
Tip 4 Maak balans op (met je partner)
Pak een vel papier en verdeel deze door 2. Kies een willekeurige dag en maak twee kolommen van aan de ene kant alle energievretende activiteiten en aan de andere kant alle energiegevende activiteiten van die dag. Wat kost mij energie? Wat geeft mij energie? Het maakt je bewust of je leven in balans is. Anouk noemt dit’ de weegschaal’. Bekijk de energievreters en vraag jezelf concreet af:
Wat kan ik anders gaan doen? Waar kan ik hulp bij vragen?
Kijk naar energiegevers en vraag jezelf af: Hoe kan ik die meer en bewuster gaan doen? Dit kun je ook met je partner doen en bespreken, mannen zien het vaak niet dat er van alles in je hoofd speelt en wat jij nodig hebt.
Tip 5 Lijst met 5 dingen die je leuk vond voordat je moeder werd
Pak een pen en papier en maak een lijst met 5 dingen die je leuk vond voordat je moeder werd. Waar kreeg je energie van? Mag alles zijn. Wat van dit lijst kan je concreet gaan doen? Hoe kan ik dit weer oppakken en hoe kun je je partner hierbij betrekken.
Hier vind je nog meer tips over omgaan met vermoeidheid en slaaptekort voor moeders.
Met deze liefdevolle tips hopen we dat ook jouw behoeften aandacht en liefde krijgen die net als jouw kindje ook jij zo nodig hebt.
Bij deze wil ik Anouk heel erg bedanken voor alle tips die ze heeft gedeeld. Anouk heeft een proefschrift geschreven over de invloed van stress tijdens de zwangerschap op de baby. Inmiddels heeft ze een laagdrempelige praktijk www.debruijnpsychologie.nl opgezet voor moeders en vaders die worstelen met hun gevoelens rondom zwangerschap, geboorte en de eerste tropenjaren. Ze ziet ook veel moeders die de bevalling als traumatisch hebben ervaren. Met haar praktijk wil ze een plek van rust creëren in het hectische leven dat ouderschap heet.
