Als kinderslaapcoach krijg ik veel vragen over de juiste bedtijden voor kinderen en hoe laat kinderen naar bed zouden moeten. Het valt mij op dat ouders een vroege bedtijd vaak belangrijk vinden voor hun kind. En ze hebben de overtuiging dat elk jong kind 12 uur slaap per nacht nodig heeft, 12 uur moet kunnen doorslapen en dat een vaste bedtijd – meestal rond 19:00 uur – het beste is.
Wat ouders vaak niet weten, is dat een bedtijd van 19:00 uur helemaal niet zo normaal is. In andere delen van de wereld, zoals in Europa (zoals in Spanje), Azië, Afrika en het Caribisch gebied, is het heel normaal dat jonge kinderen pas (veel) later naar bed gaan. Interessant toch?
Wat is dan de juiste bedtijd voor onze kinderen? In dit artikel probeer ik hier een antwoord op te geven.
Hoe laat moet een kind naar bed?
Hoelaat een kind naar bed moet, hangt af van vele factoren en is cultureel bepaald. Het is daarom belangrijk om wat wij goede of juiste bedtijd voor kinderen vinden, in een perspectief te plaatsen.
Daarom bespreek ik :
- Wat zijn normale slaaptijden?
- Onderzoek naar kinderslaap/culturele verschillen
- Opvallende verschillen in bedtijd en slaapduur
- Bedtijden in Nederland
- Hoeveel slaap heeft een kind nodig?
- Wat betekent dit?
- Hoe weet je of je kind de juiste bedtijd heeft?
- Mijn ervaring als slaapcoach
- Problemen met een te vroege bedtijd
- Wat is de juiste bedtijd voor je kind?
- Tips voor het vinden van een goede bedtijd
1. Wat zijn normale slaaptijden voor kinderen
Wat de normale slaaptijden van jonge kinderen zijn, verschilt vaak per land en per continent. Dit wordt cultureel bepaald. De verschillen zijn groot. Lees hieronder verder.
2. Verschillen in kinderslaap: wat zegt het onderzoek?
Uit onderzoek blijkt dat er wereldwijd grote verschillen zijn in de slaappatronen van jonge kinderen en bedtijden. (1)
Kinderen uit overwegend Aziatische landen gaan gemiddeld later naar bed, slapen korter in totaal en delen vaker een bed of kamer met hun ouders dan kinderen uit overwegend westerse landen. Ouders in Aziatische landen ervaren ook vaker dat hun kind slaapproblemen heeft.
3. Opvallende verschillen in bedtijd
De gemiddelde bedtijd van kinderen varieert enorm. In Nieuw-Zeeland gaan kinderen gemiddeld om 19:27 uur slapen en inHong Kong gaan kinderen gemiddeld om 22:17 uur slapen! In Nederland zien we steeds meer de norm dat kinderen tussen 18.30-19.00 uur naar bed gaan.
4. Bedtijden Nederland
In Nederland gaan baby’s en jonge kinderen gemiddeld rond 18.30 of 19.00 uur naar bed. Ook in Nederland verschilt de slaapduur en slaapbehoefte per kind (3).
Als je de uitkomsten van het bovenstaande onderzoek vergelijkt met andere landen in Europa, dan valt Nederland het meest op met de vroegste bedtijden.
Daarnaast verwachten wij dat kinderen de hele nacht doorslapen in hun eigen bed, vaak ook in hun eigen kamer(2). Dat is – vanuit mijn ervaring – vaak niet realistisch.
5. Hoeveel slaap heeft een kind nodig?
Hoelang kinderen slapen verschilt ook. De totale slaapduur lag tussen 11,6 uur in Japan en 13,3 uur in Nieuw-Zeeland. Qua slaapjes overdag waren er weinig verschillen tussen de landen.
Ook in Nederland zien we variatie in hoeveel en hoelang kinderen slapen. Lees ook: Hoeveel slaapt een baby?
6. Wat betekenen deze uitkomsten?
Het onderzoek laat zien dat slaapgewoonten sterk beïnvloed worden door cultuur en omgeving. Wat in het ene land als ‘normaal’ wordt gezien, kan in een ander land als een probleem worden ervaren. Dit benadrukt hoe belangrijk het is om te kijken naar wat past bij je kind.
Vervolgonderzoek is nodig om beter te begrijpen waarom deze verschillen bestaan en wat de impact ervan is op de ontwikkeling van kinderen.
7. Hoe weet je of je kind de juiste bedtijd heeft?
Het is belangrijk om naar jouw kind te kijken in plaats van naar de gemiddelden in een boek of een strak schema.
Daarin is het belangrijk om het natuurlijke slaapritme van je kind te ontdekken. Want sommige kinderen doen het beter met een ‘schema’ van 19:00-05:00 uur, terwijl anderen juist baat hebben bij 21:00-07:00 uur. Onderzoek en experimenteer wat voor jouw kind en je gezin het beste werkt.
8. Mijn ervaring als slaapcoach
Ik zie in de praktijk veel druk bij ouders om kinderen op tijd in bed te leggen.
In Nederland hanteren we – als je het afzet tot de rest van de wereld – de vroegste bedtijden.
We weten dat de meeste kinderen onder de 2 jaar gemiddeld tussen ongeveer 9 en 11 uur nachtrust nodig hebben. Sommige kinderen slapen nog minder/korter, anderen meer – en dat is allemaal normaal.
We verwachten van baby’s vaak – vanuit mijn ervaring als slaapcoach – echt (te) veel van het kind en dit is ook vaak de reden van het te vroeg wakker worden.
Als een kind bijvoorbeeld 10 uur slaap nodig heeft, maar wordt ‘gedwongen’ om 12 uur in bed te liggen, kan dat leiden tot onnodige strijd rond bedtijd, onrustige nachten of juist om 5.00 uur al klaarwakker zijn.
9. Probleem met te vroege bedtijden
Het probleem is dat ik veel ouders zie vasthouden aan een slaapschema met een ‘standaard’ bedtijd van 19:00 uur. In sommige gezinnen levert dat veel stress op.
Het betekent vaak haasten met het avondeten en minder tijd samen. Het kan ook betekenen dat een kind met te weinig slaapdruk naar bed gaat, waardoor in slaap vallen moeilijk wordt en bedtijd een strijd wordt. Of dat een kind juist te vroeg wakker wordt, simpelweg omdat het al genoeg geslapen heeft.
10. Wat is een goede bedtijd voor jouw kind?
Die vraag kun je beter beantwoorden dan ik.
Ik wil je graag uitnodigen om te kijken naar het unieke slaapritme en de behoeften van je kind, in plaats van vast te houden aan een vaste norm of slaapschema.
Voor sommige kinderen en gezinnen werkt een vroege bedtijd prima, maar voor veel anderen juist niet. Slaap hoort geen bron van stress te zijn – het draait om balans, luisteren naar je kind en het creëren van een liefdevolle, rustige routine die écht bij jullie past.
11. Tips voor het vinden van de juiste bedtijd:
- Lees het artikel over ontdekken van het natuurlijke slaapritme van je kind
- Als je kind elke dag minstens een uur wakker ligt, dan weet je dat je kunt gaan experimenteren met een latere bedtijd.
- Realiseer je dat, om in slaap te vallen bij bedtijd, er ook slaapdruk nodig is. Slaapdruk wordt gecreëerd door langer wakker te zijn maar ook door fysieke moeheid.
- Vraag jezelf af of je kind ook voldoende fysiek moe is. Meer bewegen in de middag en buitenspelen dragen bij aan slaapdruk.
- Als je kind elke keer binnen 10 minuten in slaap valt, kun je juist gaan experimenteren met een vroegere bedtijd.
- Als je kind elke ochtend om 5 uur klaar voor de dag is en een vroege bedtijd heeft, experimenteer dan geleidelijk met de slaapjes overdag en het verlaten van de bedtijd.
Hopelijk geeft dit artikel je wat meer inzicht en wellicht herkenning.
Nou ben ik benieuwd, hoe laat gaat jouw kind naar bed?
Bronnen:
- https://edition.cnn.com/2018/01/05/health/baby-bedtimes-parenting-without-borders-explainer-intl/index.html
- https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1389945710000377
- https://www.jgzrichtlijnen.nl/richtlijn/jgz-richtlijn-gezonde-slaap-en-slaapproblemen-bij-kinderen/2-definities-en-achtergrondinformatie/2-1-gezonde-slaap/2-1-4-slaapduur/