wil jij veilig slapen met je baby en hoe doe je dat?

Samen slapen met je baby of kind: taboe of normaal?

6 maanden geleden

Voor vele ouders bied samen slapen in een bed met hun kind een uitkomst. Maar in mijn praktijk merk ik dat ouders daar vaak niet eerlijk over durven te zijn over het samen slapen met hun baby. Want het samen slapen druist tegen alle officiële adviezen in. Er heerst een taboe op het samen slapen met kinderen in een bed.

Middels dit artikel wil ik samen slapen en de adviezen die ouders krijgen bespreekbaar maken. En vraag ik om het taboe te doorbreken op het samen slapen in een bed.

**Dit artikel is 2019 geschreven en in 2024 geüpdatet door Ewelina.**

Samen slapen met je baby: taboe?

Als socioloog volg ik de ontwikkelingen en de wetenschap rondom het thema samen slapen. Er zijn veel voors en tegens voor het samen slapen. In dit artikel leg ik ook uit waarom samen slapen met je baby/ kind nog zo’n groot taboe is.

Ik sta er zelf objectief in en heb er geen oordeel over of je wel of niet samen slaapt. Maar ik laat ik je zien dat als je bewust wilt kiezen voor het samen slapen hoe je dat veilig kan doen. En hoe je tegelijkertijd ervoor zorgt dat je kind niet afhankelijk wordt van jouw bed.

Mijn visie over samen slapen

Ouders worden vooral gewezen op de gevaren en krijgen het advies om het vooral niet te doen. Ik spreek regelmatig ouders die diep van binnen de behoefte voelen om het wel te doen. Of merken dat hun baby in hun bed eenmaal beter slaapt.

Het samen slapen met je baby of kind is een persoonlijke keuze. Ik heb daar geen oordeel over.

Wel vind ik als slaapcoach dat samen slapen bespreekbaar moet zijn. Ouders die bewust willen kiezen voor samen slapen met hun kind moeten niet alleen op gevaren worden gewezen, maar moeten ook informatie krijgen over hoe samen slapen veilig kan zijn.

Waarom niet samen slapen met je baby?

Decennia lang lagen baby’s bij hun ouders in bed. In niet westerse landen is dat nog steeds gebruikelijk. Maar in de westerse landen is de slaapplek van een baby in de loop der jaren verschoven richting een eigen bed in een eigen kamer.

Waarom slapen we dan niet meer met onze baby’s?

Het samen slapen wordt sterk afgeraden. En zelfs als problematisch gezien. Nadruk ligt op de gevaren van samen slapen. En als we de hedendaagse media moeten geloven dan is het samen slapen met je kind zelfs levensgevaarlijk (1).

De gevaren van het samen slapen:

Ik ontken de gevaren van het samen slapen niet. Er is een kans op verstikking of wiegendood. Het risico neemt toe als je rookt, alcohol drinkt, medicijnen of drugs hebt gebruikt, of erg vermoeid of gestrest bent.

De adviezen van consultatiebureau’s en jeugdartsen zijn gebaseerd op die gevaren waardoor het samen slapen met je kind wordt afgeraden. Volgens de Nederlandse richtlijn (2) mogen ouders op zijn vroegst bij 4 maanden hun baby in bed nemen. In een eerder artikel heb ik geschreven hoe ouderwets ik deze richtlijn vind.

Samen slapen met je kind: voordelen

Het samen slapen voelt voor vele ouders als iets natuurlijks. En voor velen voelt het goed. Hedendaags weten we ook hoe belangrijk hechting met je kind is.

Voorstanders van natuurlijk ouderschap, attachement parenting zoals dr. Sears (3) kiezen bewust voor het samen slapen. Grote groep ouders volgt de richtlijnen van Dr. James J. McKenna (4). Dr. McKenna is ook een grote voorstander van co-sleeping. Volgens hem vergemakkelijkt het o.a. borstvoeding en is het goed voor de algehele ontwikkeling van je kind.

James Mc Kenna heeft ook onlangs een geweldig boek geschreven over Veilig Slapen met je baby, met alle eerlijke en deskundige antwoorden op al je vragen over coslapen.

Samen slapen met baby: de wetenschap

Dr. Maartje Luijk heeft over dit controversiële onderwerp een presentatie gehouden tijdens het Jaarlijkse Congres Slaapproblemen bij jonge kinderen.

Er zijn duidelijke ‘kampen’ tegen of voor het samen slapen. Met haar collega’s heeft Luijk onderzoek (5) gedaan naar die grote tweedeling. Het gaat om de gevaren aan de ene kant en de grote voordelen aan de andere kant. De verrassende uitkomst is dat er bij beide gebrek aan sterk wetenschappelijk bewijs is voor hun uitspraken. Bijzonder, vind je niet? Ik vind het daarom extra vreemd dat vooral de nadruk ligt op gevaren.

Realiteit: baby ligt vaak wel in bed van ouders

De realiteit is dat veel ouders wél met hun baby in een bed slapen, of dat nu hun bewuste keuze is of als oplossing voor slaaptekort. Dus, zouden wij als ouders dan niet beter voorgelicht moeten worden als je met je baby of kind in een bed slaapt hoe je dan veilig samen kunt slapen?

Hoe kun je samen slapen met je baby (veilig)?

De veiligste optie om samen te slapen met je baby of kind is samen slapen (co-sleepen) in dezelfde kamer, waar je baby of kind in een wiegje/ ledikant/ co-sleeper ligt naast je eigen bed. Maar het kan zijn dat je met je baby of kind in een bed wil slapen of een andere reden voor is.

Toen mijn kinderen baby waren sliep ik regelmatig met ze in een bed. Niets is fijner dan een middagslaapje samen me je baby. Nu slaap ik incidenteel ook met ze samen. Als ze ziek zijn of als mijn man paar dagen weg is. Ik vind dat gewoon fijn, het is mijn bewuste keus. En ik voel mij er niet schuldig over. Als jij met je kindje wilt samen slapen, kun je dat gewoon doen. Dat bepleit ook Marilene de Zeeuw, Klinisch psycholoog, Infant Mental Health Specialist en gedragstherapeut in Vakblad Vroeg (6).

Bij samen slapen moet je erop letten dat het veilig gebeurt en dat je verstikking voorkomt. Ik houd mij daarom aan de richtlijnen van Unicef. Deze handleiding is in het Nederlands vertaald door Baby Friendly Nederland (7). Als ik co-sleep gebruik ik geen alcohol of slaperig makende medicijnen/ kruiden. Mijn man en ik roken niet.

Veilig samen slapen met baby / richtlijn:

Hieronder geef ik een samenvatting van richtlijnen over het veilig samen slapen met je baby kof kind.

Houd je baby uit de buurt van kussens
Zorg dat je baby niet uit bed kan vallen of bekneld kan raken tussen de muur en het matras
Zorg ervoor dat het beddengoed het gezicht of het hoofd van de baby niet kan bedekken
Laat je baby niet alleen in bed liggen, ook je jonge baby niet. Hij kan zich in een gevaarlijke positie wringen.

Stoppen met samen slapen:

Regelmatig maak ik mee dat ouders bewust kiezen om samen te slapen met hun kind. Maar op een gegeven moment voelen dat ze dit anders willen. Zoals de ouders van Anna (18 maanden) die ik mocht helpen:

‘ We hebben eerste maanden bewust gekozen om samen te slapen maar inmiddels willen we graag dat ze in haar eigen bedje leert slapen, maar ik als mama vind dat nog wel spannend. Ze is zo gewend heel veel nabijheid te krijgen, altijd heeft ze aan de borst geslapen. Toch lijkt het me gezonder (ook voor onze relatie) als ze in haar eigen ledikantje gaat slapen en bovendien liggen we elkaar vaak in de weg. Overdag slaapt ze alleen langer met mij en of mijn hulp. Hoe kunnen we haar langer zonder hulp tussendoor laten slapen? Hoe leren we onze dochter zelfstandig in slaap vallen en helpt dit eventueel bij doorslapen? We vinden het heel belangrijk dat onze dochter zich ten tijde het opvolgen van jouw adviezen zich veilig zal voelen.’

Wil jij ook je ook samen slapen veranderen? Lees hieronder de tips.

Hoe voorkom ik dat mijn kind alleen maar in mijn bed wil slapen?

Ik vind het belangrijk dat samen slapen een bewuste keuze is. En dat het niet een redmiddel is voor het slaapgebrek. Ik ben zelf niet bang dat mijn kinderen afhankelijk van mijn bed worden. Simpelweg omdat ik weet dat ze hun slaapvaardigheid onder de knie hebben.

Bij het samen slapen- structureel of incidenteel- is mijn advies:

Volg altijd de richtlijnen van Unicef (zie hierboven)
Leg je baby/ kind overdag altijd in zijn of har eigen ledikant/ bed. Zodat hij/zij went aan eigen bed en zich erin veilig voelt.
Leg je kind ’s avonds na het bedritueel wakker in bed. Zo kan hij/zij zijn slaapvaardigheid oefenen en slaaponafhankelijkheid ontwikkelen.
Wil je samen slapen veranderen, slaap eerst een paar nachten met je kind zijn zijn/ haar kamer bij hun ‘nieuwe’ bed. Zo laat je je kind merken dat eigen bed en kamer ook veilig is in de nacht. Bouw daarna geleidelijk je aanwezigheid af.
Op die manier wordt het het samen slapen geen noodzaak, maar iets waar zowel jij als je kindje van kunnen genieten.
Is je baby jonger dan 6 maanden, download hieronder mijn gratis e book met 5 liefdevolle stappen naar meer slaap

Is je baby ouder dan 6 maanden? Download hier 5 stappen naar doorslapen vanaf 6 maanden.

Ik pleit ervoor dat ouders goede informatie krijgen over zowel de gevaren alsook de veilige opties van het samen slapen. Zodat zij zelf een eigen overwogen keus kunnen maken over het wel of niet samen slapen.

Het gaat hier niet om goed of fout, maar vooral wat jij wilt.

Bronnen: