Slaapproblemen bij baby’s en jonge kinderen komen veel voor. Ouders krijgen vaak het advies om hun baby te ‘laten huilen’. Misschien twijfel jij er ook over of heb jij dit ook geprobeerd? Hoe voelt dat voor jou? Ik kon dat niet.
Je baby laten huilen voelt slecht. Je moederlijke stem zegt dat dit anders moet. Het laten hullen is de meest geadviseerde methode in westerse landen.
In dit artikel leg ik uit hoe het komt dat ‘ baby laten huilen’ gebruikelijk is. Maar waarom dit niet de beste methode is als je je kind beter wilt laten slapen. En wat je dan wel beter kunt doen. (Update 2024: Dit artikel wordt regelmatig en geüpdatet op inhoud)
Welke methoden worden toegepast bij slaapproblemen?
Er zijn grofweg drie wetenschappelijk bewezen methoden die het slaapgedrag van jonge kinderen kunnen beïnvloeden. Welke boeken of tips je over slaapproblemen bij kinderen hebt gelezen en/of uitgeprobeerd, ze vallen meestal in een van de drie categorieën. Onderstaand geef ik een korte beschrijving van de methoden bij slaaptraining.
3. Methoden slaaptraining
1. Baby laten huilen: uitdoving/ extinction/ cry it out
Bij deze methode uitdoving leg je je baby of kind wakker in bed en doe je de deur dicht. De deur gaat – wat er ook gebeurt- niet meer open. Je laat je baby letterlijk in slaap huilen. Dit zijn de bekende cry it out, extinction of de uitdovingstechieken.
Het gedrag van ouders is erg consequent. Dit is super duidelijk voor je baby of kind. Auteurs die hierover schrijven zijn o.a: Marc Weissbluth & Alexis Dubief. Deze methode krijgt steeds meer kritiek. Het is erg stressvol voor het kind alsook voor ouders en kan mogelijk nadelige effecten hebben op veilige hechting.
2. Baby gecontroleerd laten huilen: gecontroleerde uitdoving/ graduele extinctie
Gecontroleerd laten huilen is de welbekende ‘5-10 minuten regel’. Ook bekend als gradual extinction of de gecontroleerde uitdoving.
Hoe werkt gecontroleerd laten huilen?
Je gaat elke 5 minuten (en steeds langer) terug om je baby of kind te troosten. Het aantal minuten voer je stapsgewijs op. `Je laat je baby gecontroleerd huilen.
Hierbij lijkt het alsof jij het huilen van je kindje controleert, maar dat is niet zo, want jonge kinderen hebben geen tijdsbesef. Je controleert jezelf dat je consequent blijft en hebt een schijngevoel dat je je kind troost en niet alleen laat.
De adviezen van onze consultatiebureau’s, Richard Ferber, Eduard Estvill, Jo Frost en Gina Ford vallen hieronder.
3. Responsief: baby niet laten huilen gradual fading/ no cry solutions
Bij de responsieve technieken reageer je op het huilen van je kindje door hem te troosten, en door hem verbaal en fysiek geruststellen. En je blijft bij je kindje totdat hij/ zij slaapt. Stapsgewijs bouw je jouw geruststelling af en neem je steeds meer afstand.
Dit zijn de mildere en liefdevollere technieken. Hierbij staat centraal: het minimaliseren van tranen, frustratie en stress, en hechting tussen ouder en kind bevorderen. Je laat je baby dus niet alleen langdurig huilen. Auteurs die hierover schrijven zijn o.a.: Elizabeth Pently, Kim West, Jodi Mindell en Tracy Hogg.
Ik noem de responsieve aanpak zelf geen slaaptraining maar slaapcaching, omdat jij je kind begeleid en helpt bij beter slapen in plaats van verwacht dat je kind uiteindelijk zelf in slaap valt. Hier leg ik mijn visie uitgebreid uit: slaaptraining versus slaapcoaching.
Overeenkomsten methoden slaaptraining baby
De belangrijkste overeenkomst is dat de werking van alle drie methoden bewezen is, mits de methode goed wordt uitgevoerd door ouders. Met ‘goed’ wordt consequent bedoeld.
Welke methode van slaaptraining je kiest, gaat het erom dat jij als ouder consequent bent en blijft. Daarnaast is het goed om te weten dat bij alle drie manieren het kindje altijd slaperig -maar wakker- in bed wordt gelegd.
Waarom ben ik geen fan van baby laten huilen methoden?
Er zijn drie hoofdredenen waarom je bij slaapproblemen je kind niet zou moeten laten huilen. Daarom ben ik kritisch op de eerste twee methoden.
Drie belangrijke redenen om je baby niet te laten huilen zijn:
- Je baby laten huilen veroorzaakt veel stress, zowel bij het kindje als zijn ouders
- Je kind laten huilen kan negatieve invloed hebben op veilige hechting
- Baby’ s kunnen zichzelf niet reguleren
Lees in dit artikel uitgebreide toelichting op deze 3 redenen en waarom schadelijk kan zijn om je baby te laten huilen.
Waarom krijgen wij advies om ons kind te laten huilen?
We weten dus dat het laten huilen van baby of kind schadelijk kan zijn en dat er alternatieven bestaan. Waarom krijgen wij dan nog steeds het advies om ons kind te laten huilen? Ja, ook ik heb dat advies gekregen.
Het antwoord is simpel: de responsieve alternatieven zijn vrij nieuw en ze zijn (nog) weinig onderzocht.
Baby laten huilen methode is ouderwets
Er is tot nu toe wel veel onderzoek gedaan naar de ‘laten huilen’- methoden.
Die methoden zijn achterhaald, ouderwets en gebaseerd op invloeden vanuit behaviorisme van vorige eeuw. In die tijd werden slaapproblemen van baby’s en kinderen, waaronder huilen, gezien als gedrag dat kan worden afgeleerd of aangeleerd.
Nederlandse richtlijn slaapproblemen bij baby’s kinderen
Helaas worden deze ideeën nog steeds verwerkt in hedendaagse adviezen. Dat zien we ook terug in de richtlijn voor de Jeugdgezondheidszorg ‘Slaap en slaapgedrag bij kinderen’ uit 2017. De JGZ-professionals -o.a. consultatiebureau en (jeugd)artsen- ouders baseren hun adviezen op deze richtlijn.
Daarin staat dat ouders van baby’s van 6 maanden en ouder die gezond zijn maar niet doorslapen, hun kind langere tijd alleen moeten laten huilen. Ondanks dat bij de totstandkoming van deze richtlijn veel ophef is geweest, staan deze ouderwetse ‘uitdovingstechnieken’ centraal.
Ja, je leest het goed, je moet je kind uitdoven. Een richtlijn om van te huilen, lees en beoordeel het zelf maar. En hier lees je waarom het misschien beter is om te wachten met slaaptraining tot je baby in ieder geval 6 maanden.
Ervaring ouders:
Dagelijks spreek ik ouders die bij consultatiebureau of bij een andere arts of een kennis het advies krijgen om hun baby te laten huilen.
” Mijn baby is 4 maanden en slaapt echt slecht. Uit wanhoop belde ik CB en kreeg advies om heb ik hem steeds 5-10 minuten laten huilen. Na 1,5 uur werd het krijsen steeds erger en werd hij echt ontroostbaar. Een hel nacht. We kunnen en we willen dit niet. Mijn baby heeft tot nu toe nog geen nacht 3 uur achter elkaar doorgeslapen, huilt veel, overstrekt zich. Overdag kan hij alleen op mij of in een draagzak slapen. Ik maak me zorgen want ik moet over 3 weken weer gaan werken en gaat hij naar de opvang. Help!” . Deze mail kreeg ik van bezorgde moeder van Benjamin.
Mijn hart breekt elke keer als ik dit hoor. In deze casus bleek de baby uiteindelijk verborgen reflux te hebben. In overleg met arts heeft baby aangepaste voeding gekregen. We hebben samen met ouders gewerkt via liefdevolle aanpak aan beter slaap. je kunt mijn 5 stappen onderaan downloaden.
Responsieve methode is een alternatief
Er is steeds meer bewijs dat liefdevollere (responsieve) methoden effectief zijn bij het oplossen van slaapproblemen. Gelukkig komen er dan ook steeds meer tegengeluiden voor het laten huilten.
Tijdens het Jaarlijkse Congres over slaapproblemen bij jongere kinderen hebben o.a. gedragsdeskundigen en wetenschappers zoals Dr. Maartje Luijk van Erasmus Universiteit en Dr. Maartje Zijlmans van Radboud Universiteit de responsieve alternatieven flink onder de aandacht gebracht. En hebben gepleit om ouders te wijzen op de liefdevollere alternatieven. Voor mij waren zij de helden van de dag. dat liefdevollere (responsieve) methoden effectief zijn bij het oplossen van slaapproblemen. En gelukkig
Anno 2024 weten we gelukkig dat het voor de cognitieve en emotionele ontwikkeling van het kind goed is als ouders responsief zijn en hun kinderen troosten en geruststellen.
Is je baby jonger dan 6 maanden?
Ik weet dat de eerste maanden met pasgeboren baby door vele ouders als pittig ervaren worden qua slaap. Rond 4 maanden zie ik vaak dat baby’s meer moeite hebben met slaap. Lees hier meer over de veranderende slaapritme baby 4 maanden. Weet dat ontwikkeling van slaap tijd nodig heeft. In eerste maanden en jaren zal je baby vaker minder goed slapen (een zogenaamde slaapregressies).
Laat vooral de ouderwetse ‘uitdovingstechnieken’- de baby laten huilen methoden links liggen en luister naar je ouderlijke intuïtie. Overweeg je slaaptraining? Lees hier waarom je beter kunt wachten met slaaptraining
Wil jij je baby niet laten huilen maar op een liefdevolle manier helpen aan meer slaap?
Download hier gratis 5 liefdevolle stappen naar meer slaap voor baby 0-5 maanden.
Is je baby ouder dan 6 maanden?
Wanneer je baby 6 maanden is, kun je je kind liefdevol (zonder dat je hem of haar laat huilen) helpen bij beter te slapen overdag en met doorslapen in de nacht. Download hieronder gratis mijn 5 liefdevolle stappen naar doorslapen.
15 reacties. Plaats een nieuwe
Hey Ewelina,
Wat een interessant artikel. Ik ben ook geen fan van in slaap laten huilen bij jonge baby’s. Nooit gedaan. Wat vindt je ervan wanneer het gaat om een baby van 16 maanden oud? Want ik denk dat ik het Hi wel doe. En ik heb daar moeite mee.
Mijn zoon heeft altijd rustig geslapen. Nooit gehuild, sliep met 5 maanden al klokje rond. En nu ineens sinds een maand ofzo wanneer hij in bed ligt te slapen en ik weg wil gaan staat hij direct paniekerig op en gaat hij heel hard huilen met tranen. Ik loop dan direct weer naar z’n bedje en geef hem aan aai en probeer hem dan weer rustig te krijgen. Maar hij blijft gewoon voor me staan met zijn handje omhoog zo van ‘houdt me vast!’ Als ik dat doe dan is hij wel meteen rustig. Ik leg hem dan rustig weer in bed en dan begint het huilen weer. Ik heb hem deze maand daarom ook vaak naar ons bed meegenomen en dan vielen we samen in slaap. Dat verloopt dan lekker rustig en hij slaapt direct. En bleef hij bij mij liggen tot de volgende ochtend. Gewoon omdat ik de strijd niet aan wil gaan. Zo voelde het namelijk steeds. Bovendien raakte ik er elke avond gestresst van. Ik vind het zo vreselijk dat hij daar zo verdrietig staat. Dat hoort toch niet, denk ik. Op een gegeven moment hadden we het idee dat zijn sprongetje wel voorbij was en vond ik het wel goed om hem weer in zijn eigen bed te laten slapen. Op sommige nachten ging dat heel soepel. Maar heel vaak ook niet.
Nu proberen we het op een andere manier. Iets nieuws, namelijk om de paar minuten gaan we kijken. En troosten we hem weer. We lopen weg en dan gaat hij meteen huilen, maar dan komen we na een paar minuten weer kijken en troosten we hem. Na ongeveer een uur! dit 10 keer gedaan te hebben is hij op een gegeven moment stil en slaapt hij tot de volgende dag. En ook al lijkt het te werken en kan ik in mijn eigen bed slapen en in de ochtend vroeg mijn bed uit om te werken, het voelt heel naar allemaal. Het voelt heel naar om van hem weg te lopen, hem heel hard horen te huilen, naar de klok te kijken zo van ‘zijn die 5-10 minuten voorbij?’ Kan ik nu weer bij hem kijken?
Ik ben benieuwd wat jouw gedachten hierover zijn en of je dit met je kids hebt meegemaakt.
Groet,
Elisa
Heb precies hetzelfde met die van mij.. In zijn ledikant niet maar naast mij wel zonder problemen.
Ik ervaar met onze tweede al vanaf 12weken problemen met slapen, eerst was het omdat hij altijd honger had nu is hij ruim 18maanden en weet hij dat hij het hele huis niet wakker mág huilen dus dan neem ik hem maar weer mee naar beneden tot hij bekaf is en dan verzet hij zich niet meer tijdens het inslapen. Het is altijd drama geweest helaas en heb echt geen raad meer hoe we dit bij de eerste hebben gedaan. Zij sliep altijd, weleens waar ook wel met ups en downs maar onze zoon is in niet-willen-slapen echt een doorzetter. Ik ben soms wel 4x in de nacht wakker door hem gewoon omdat hij zich enorm verzet tegen slaap, lampje gekocht toen stond hij nog vaker rechtop in bed alles gooit hij uit bed en dan kan ik er weer heen.. dan maar weer geen lampje heuse rituelen worden hier strikt toegepast maar niets werkt ben soms echt ten einde raad, Google heel mijn vrije tijd af naar een oplossing maar niets wat ik minstens een maand probeer lukt of werkt ten einde raad laat ik hem dan ook maar krijsen, alleen wanneer ik 100% weet dat hij niets (honger,luier,pijn etc) kán hebben. Het is zo moeilijk allemaal…
Beste Anne,
Dankjewel voor je reactie. Ik werk zelf met gradual fading (=geen graduele extincie), ook bij tweelingen kun je die toepassen, maar dat is idd uitdagender. Als ze elkaar wakker houden kun je white noise overwegen (dit filtert geluiden weg).
Liefs,
Ewelina
Heel herkenbaar! Alleen in ons geval is slapen al vanaf de eerste dagen een probleem. Ook goede weken gehad. Maar nu is hij 15 maanden oud en wil sinds 2,5 week niet meer in zijn bedje te slapen gelegd worden. Alleen naast mij of in de wandelwagen. Gisteren toch in zijn eigen bed gelegd. elke 5-10 minuten naar hem toe. Huilen, staan, boos, huilen, nog meer huilen. Stress bij mij. Wat een Drama. Uiteindelijk na bijna 2 uur (!) is hij letterlijk omgevallen van de slaap. Ik heb zoveel spanning ervaren en schuldgevoel. En zie nu al op tegen de komende dagen. Maar hoe dan wel?
Dag Ewelina,
Ik heb jouw boekje over 5 liefdevolle stappen naar meer slaap gedownload. Wat mooi geschreven! Ik sta hier helemaal achter. Zelf krijg ik vaak het advies om de ‘5-10 minuten-laten huilen-techniek’ toe te passen, omdat dit écht de enige juiste manier zou zijn. Toch voelt dit helemaal niet goed. Ik wíl mijn baby gewoon niet laten huilen.
Nu heb ik alleen nog één vraag: onze zoon slaapt overdag heel slecht. We wiegen hem in slaap en proberen hem dan weg te leggen. Maar na ongeveer 30-45 minuten wordt hij dan weer wakker. Als ik hem tegen mij aan laat slapen, dan slaapt hij veel langer. Ik wil graag jouw tips op gaan volgen, maar: als ik mijn zoon wakker in bed leg, dan gaat hij (direct) huilen. Wat moet je dan doen? Bij hem blijven? Mag je hem dan aaien? Handje vasthouden? Of hoe doe je dat? Tot nu toe blijft hij huilen totdat ik hem uit bed haal en vasthoudt. Wat adviseer jij?
Groet!
Lieve Laura,
Dankjewel voor je reactie en wat fijn dat mijn gratis e- book waardevol is voor je. Onder de 6 maanden slapen veel baby’s korte slaapjes en dat is normaal. Wakker in bed leggen is belangrijk maarik hoop niet dat je alleen daar zo gefocust op bent:) Want je moet het onder 6 maanden vooral niet willen forceren en als het nog niet goed ‘lukt’ doordat het jouw baby (of jou) veel stress oplevert , is je baby er nog niet klaar voor en zou ik het ‘oefenen’ nog niet doen. Je kunt dan na paar dagen/ weken gewoon weer proberen en ga daar vooral op je gevoel af. Want jij weet het beste hoe jij je baby kunt troosten op dat moment. Verbaal en fysiek geruststellen mag altijd!!! Doe wat goed voor jou voelt. Maar nogmaals: als het stressvol is dan pak je je baby gewoon weer op en probeer je andere keer weer. Hoop dat je hier iets aan hebt, in mijn online programma leg ik dit uitgebreid uit en leer ik je hoe je vanuit jouw intuïtie je baby helpt om beter te slapen.
Liefs,
Ewelina
Hé Ewelina,
Bedankt voor alle mooie en vooral behulpzame artikelen die je schrijft. Die helpen ons enorm als beginnend ouder!
Nu heb ik nog 1 vraag: onze zoon is inmiddels ruim 16 maanden en hij viel zelf goed in slaap tot vorige week. Sindsdien wil hij alleen slapen bij mij op de arm terwijl ik met hem loop (zelfs bij zijn moeder wil die dit niet). Als hij dan goed slaapt kan ik hem in bed leggen en slaapt hij verder.
Maar dit is vrij zwaar inmiddels en ik ben ook niet elke avond thuis.
Wij hebben alleen geen idee waar dit aan ligt. We hebben al veel geprobeerd maar niets lijkt te werken. Het ging altijd super. Heb jij misschien een inzicht waar dit aan kan liggen? En hoe we er voor kunnen zorgen dat hij zelfstandig weer in slaap valt?
Hoi Hans,
Erg herkenbaar! Wij hebben een 7 maanden oude zoon en ook hij wil ‘s avonds alleen maar in slaap vallen bij mijn man op de arm/schouder. Zodra hij gaat zitten op de bank begint hij direct te gillen tot hij weer opstaat en rondjes door de kamer gaat lopen, enorm vermoeiend. Bij mij wil hij niet in slaap vallen dus mijn man is iedere avond de pineut. Ik ben benieuwd hoe dit bij jullie kindje verder is gegaan sinds je dit bericht schreef, heb je misschien tips als ervaringsdeskundige? 🙂
Het verhaal van de liefdevolle aanpak geldt zeker voor baby’s. Echter doet het verhaal ouders van dreumesen 12mnd> wel erg tekort in mijn mening. Er zijn gewoon periodes waarbij een dreumes je gaat testen of in bepaalde sprongen zit. Dat vraagt een andere aanpak, dat zegt niks over de liefde voor je kind en kan je kind al helemaal niet beschadigen. Volg je intuitie en laat je niet onzeker maken.
Hey Ewelina! Wat een interessant artikel!
Heb je ook tipd voor een baby van bijna 3 maanden die eigenlijk alleen maar in de draagzak/ armen van mama slaapt/ kan slapen door enorme krampen? Enkele keren geprobeerd alleen te laten slapen in het bedje maar na 5min al meteen wakker door krampjes 🙁 heel zielig en ook als mama heel moeilijk om nog te functioneren in het huishouden..
Lieve Inayah,
Dankjewel voor je reactie, jeetje wat pittig. Heb je babymassage geprobeerd? Dat kan ook goed bij krampjes helpen. Hier lees je er meer over. Je kunt ook contact opnemen met cb of je huisarts als je je zorgen maakt.
Veel liefs,
Ewelina
Hey Ewelina,
Wat fijn om de 3 methodes zo onder elkaar te zien staan. Er is veel te vinden over slaapmethodes, maar er wordt maart weinig ingegaan op het vergelijken van dezen.
Heb je wellicht een tip voor mijn zoontje van 6 maanden? Sinds een aantal weken wil hij niet meer in slaapvallen in zijn bedje. We hebben in eerste instantie de gradual fading methode geprobeerd. Dit accepteerde hij echter totaal niet. Hij kon alleen rustig worden in mijn armen en begon weer te huilen als ik hem weglegde. Ik heb hele avonden naast zn bedje gezeten, zitten aaien, zingen etc. niets hielp behalve hem echt vasthouden.
Nu zijn we 3 dagen geleden begonnen met hem even laten huilen (gecontroleerde uitdoving). Echt hels! Maar… het lijkt nu al te werken. Als ik mijn zoontje wegleg huilt hij hooguit een minuutje of 2 en is dan diep in slaap.
Opzich super fijn dat hij nu goed slaapt (ook de nacht door) maar ik maak me zorgen over het lange termijn effect van een babytje zichzelf in slaap laten huilen. Is dit wel goed voor zijn emotionele ontwikkeling.
Heb je wellicht een tip voor een soort middenweg? Dat hij wel alleen in zijn bedje kan liggen, maar wel weet dat ik bij hem ben?
Alvast bedankt.
Groetjes,
Annemieke
Beste Annemieke,
Dankjewel voor je reactie en het delen van je verhaal> In dit artikel lees je meer over slaap bij baby’s van 6 maanden. En in mijn masterclass voor baby’s van 6 maanden- 2,5 jaar leer ik je hoe je je kindje op een liefdevolle manier leert om uiteindelijk zelf in slaap te vallen, en hoe je jouw aanwezigheid daarbij kunt afbouwen. Daar geef ik veel waardevolle tips die je direct kunt toepassen, leuk als je meedoet! Liefs, Ewelina
Hoi Ewalina,
Wat goed om te lezen dat mijn moederinstinct ook gelijk heeft, je wilt je baby niet laten huilen en stress geven! Onze baby is net 1 jaar en heeft al een maand last van slapen in haar eigen bed. Doorslapen doet ze goed en ze heeft altijd in haar bed geslapen. Is dit verlatingsangst? Half wakker in bed leggen lukt niet en geheel slapend lukt totdat ze doorheeft dat ze alleen slaapt. regelmatig troosten lukt ook niet en je wilt niet haar de hele tijd laten huilen 😢. Heb je hier een tip voor ?
Groetjes,
Disha